7. Sınıf Fiilimsiler Konu Anlatımı

Fiilimsiler, cümle içinde fiil gibi davranabilen ancak tam anlamıyla fiil olmayan kelime gruplarıdır. Türkçede fiilimsiler, cümleye farklı anlamlar katmak ve dilin zenginliğini artırmak için sıkça kullanılır. Bu yazıda, 7. sınıf müfredatına uygun olarak fiilimsilerin ne olduğu, türleri, işlevleri ve örnekleri hakkında kapsamlı bir bilgi sunacağız.

Fiilimsilerin Tanımı

Fiilimsiler, fiil kök veya gövdelerinden türetilmiş, ancak fiil görevini yerine getirmeyen kelime türleridir. Türkçede fiilimsiler genellikle “-mak, -mek, -ış, -iş, -ma, -me” gibi eklerle oluşur. Bu ekler sayesinde fiiller, isim ya da sıfat haline dönüşebilirler. Örneğin, “yüzmek” fiili “yüzme” şeklinde fiilimsiye dönüşerek bir isim oluşturur.

Fiilimsiler, cümlede özne, nesne, zarf ya da yüklem görevinde kullanılabilir. Bu özelliği sayesinde cümlelerin yapısını zenginleştirir ve anlatımı güçlendirir. Örnek vermek gerekirse, “Yüzmeyi seviyorum” cümlesinde “yüzmeyi” kelimesi, özne işlevi gören bir fiilimsi olarak kullanılmıştır.

Fiilimsilerin Türleri

Türkçede fiilimsiler üç ana gruba ayrılmaktadır: isim fiiller, sıfat fiiller ve zarf fiiller. Her bir fiilimsi türü, cümlede farklı işlevler üstlenmektedir.

İsim Fiiller

İsim fiiller, fiillerin isimleşmesiyle oluşur. “-mak, -mek” ekleriyle türetilir. Örnek olarak, “yüzmek” fiili “yüzme” şeklinde isim fiiline dönüşür. İsim fiiller, cümlede özne veya nesne olarak kullanılabilir. Örneğin, “Yüzmeyi çok severim.” cümlesinde “yüzmeyi” kelimesi nesne görevindedir.

Sıfat Fiiller

Sıfat fiiller, fiillerin sıfatlaşmasıyla oluşur. “-an, -en, -mış, -miş, -acak, -ecek” gibi eklerle türetilir. Sıfat fiiller, isimlerin önünde veya arkasında kullanılarak onları niteleyebilir. Örneğin, “gelen misafir” ifadesindeki “gelen” kelimesi bir sıfat fiildir ve “misafir” ismini niteler.

Zarf Fiiller

Zarf fiiller, fiillerin zarflaşmasıyla oluşur ve genellikle “-arak, -erek, -madan, -meden” gibi ekler alır. Zarf fiiller, cümlede zaman, neden veya koşul belirtebilir. Örneğin, “Gülerek geldim.” cümlesindeki “gülerek” kelimesi bir zarf fiildir ve eylemin nasıl yapıldığını belirtir.

Fiilimsilerin İşlevleri

Fiilimsiler, cümlede birçok farklı işlev üstlenebilir. Bunlar arasında özne olma, nesne olma, yüklem olma ve zarf olarak kullanma gibi durumlar bulunmaktadır.

Özne Olarak Kullanımı

Fiilimsiler, cümlede özne olarak kullanılabilir. Örneğin, “Yüzmek çok keyifli.” cümlesinde “yüzmek” fiilimsi özne işlevi görmektedir. Bu tür cümlelerde fiilimsinin özne olarak kullanılması, cümlenin anlamını zenginleştirir.

Nesne Olarak Kullanımı

Fiilimsiler, nesne olarak da görev alabilir. “Yüzmeyi seviyorum.” cümlesinde “yüzmeyi” kelimesi nesne işlevindedir. Fiilimsilerin nesne olarak kullanılması, cümlede eylemin hangi nesneye yönelik yapıldığını ifade eder.

Yüklem Olarak Kullanımı

Bazı durumlarda fiilimsiler yüklem olarak da kullanılabilir. “Yüzmek güzeldir.” cümlesinde “yüzmek” fiilimsi yüklem işlevini üstlenmiştir. Yüklem olarak kullanılan fiilimsiler, cümlenin ana eylemini belirler ve cümleye anlam katar.

Zarf Olarak Kullanımı

Fiilimsiler, zarf olarak da cümlede yer alabilir. “Koşarak geldi.” cümlesindeki “koşarak” kelimesi bir zarf fiilidir ve eylemin nasıl yapıldığını belirtir. Zarf fiiller, eylemlerin zamanını, nedenini veya koşulunu belirterek cümleye anlam derinliği katar.

Fiilimsilerle İlgili Örnek Cümleler

Örnek cümleler, fiilimsilerin kullanımını daha iyi anlamak için oldukça önemlidir. Aşağıda, her bir fiilimsi türü için örnek cümleler verilmiştir:

İsim Fiil Örnekleri

• “Yüzmek, suyun içinde hareket etmektir.”
• “Sınavdan yüksek not almak, çok çalışmakla mümkündür.”
• “Yürüyüş yapmayı seviyorum.”

Sıfat Fiil Örnekleri

• “Güzel şarkılar söyleyen sanatçı sahneye çıktı.”
• “Çalışkan öğrenciler her zaman başarılı olur.”
• “Okuldan gelen arkadaşım beni aradı.”

Zarf Fiil Örnekleri

• “Hızla koşarak okuluna yetişti.”
• “Çalışarak başarılı olur.
• “Gülerek konuştuğunda herkes ona katıldı.”

Sonuç

Fiilimsiler, Türkçenin zengin ve esnek yapısını ortaya koyan önemli unsurlardandır. İsim fiil, sıfat fiil ve zarf fiil olarak üç ana gruba ayrılan fiilimsiler, cümlelerde farklı işlevlerde kullanılarak anlamı derinleştirir. 7. sınıf öğrencileri için fiilimsilerin öğrenilmesi, dil becerilerinin gelişimi açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bu yazıda, fiilimsilerin tanımı, türleri, işlevleri ve örnek cümleler üzerinde durarak, konuyu kapsamlı bir şekilde ele almış olduk. Bu bilgilerin, öğrencilerin Türkçe dil bilgisi konusundaki anlayışlarına katkı sağlaması hedeflenmektedir.